Od prawidłowego rozplanowania instalacji elektrycznej zależy bezpieczeństwo i wygoda użytkowników, dlatego nie warto zostawiać tej kwestii na ostatnią chwilę. Wprawdzie elektryk może posłużyć się gotowym planem instalacji lub sporządzić własny projekt, jednak każda instalacja powinna być przygotowana w oparciu o potrzeby inwestora. Jak rozplanować elektrykę w domu i jakie wskazówki warto przekazać elektrykowi, który wykona instalację?
Instalacja elektryczna w domu jednorodzinnym – jak zaplanować?
Projekt architektoniczny domu jednorodzinnego zawiera schemat instalacji elektrycznej, jednak gotowe rozwiązania nie zawsze pokrywają się z potrzebami inwestora. Zazwyczaj trzeba wprowadzić mniej lub bardziej istotne korekty wynikające chociażby ze zmian w układzie funkcjonalnym czy aranżacji pomieszczeń. Elektryka w domu to jeden z najważniejszych elementów, które decydują o bezpieczeństwie i komforcie, dlatego warto poświęcić nieco więcej czasu na zaplanowanie obwodów, gniazd i łączników.
Planując instalację elektryczną w domu, należy wziąć pod uwagę:
- indywidualne potrzeby mieszkańców (np. warunki do nauki lub pracy zdalnej, niepełnosprawność, majsterkowanie w garażu);
- układ funkcjonalny i aranżację pomieszczeń;
- inwestycje związane z elektryką (np. system smart home, monitoring, stacja ładowania pojazdów elektrycznych);
- rodzaj ogrzewania (np. pompa ciepła, kocioł gazowy lub elektryczny);
- aranżację strefy zewnętrznej (taras, ogród).
Instalacja elektryczna w domu powinna odpowiadać również przyszłym potrzebom mieszkańców, dlatego warto zastanowić się, jakich urządzeń i systemów domownicy mogą potrzebować za kilka lat.
Instalacja elektryczna w domu – jakie przewody?
Rodzaj kabli i przewodów używanych w instalacjach elektrycznych zależy od ich funkcji i zastosowania, a także od rodzaju pomieszczenia (pokój, kuchnia, łazienka). Ich oznaczenie powinno być zgodne z polskimi normami PN-EN 60445:2010P oraz PN-EN 60446:2010P. Obecnie w domach jednorodzinnych używa się przewodów miedzianych w izolacji wykonanej z polwinitu (Y). Różne kolory izolacji pozwalają na rozróżnienie przewodów: czarny oznacza przewód roboczy, niebieski to przewód neutralny, natomiast zielono-żółty to kolor przewodu ochronnego (więcej na ten temat można przeczytać TUTAJ). Instalacja elektryczna w domu jednorodzinnym zwykle bazuje na przewodach o przekroju żyły 1,5 mm2 i 2,5 mm2.
Przewody elektryczne składają się z jednej żyły lub kilku żył we wspólnym oplocie (są to wówczas kable wielożyłowe). Przykładowo kable trzyżyłowe składają się z przewodu roboczego, neutralnego i ochronnego, zaś kable pięciożyłowe składają się z trzech przewodów roboczych, przewodu neutralnego i przewodu ochronnego. Przewody jednożyłowe występują m.in. w oprawach oświetleniowych, natomiast z kabli wielożyłowych wykonuje się obwody zasilające, z których powstaje instalacja elektryczna w domu. Jakie przewody są potrzebne? To zależy od rodzaju obwodu. Dla przykładu:
- do obwodów gniazdowych stosuje się przewody trzyżyłowe o przekroju 2,5 mm2 (3×2,5);
- do obwodów oświetlenia stosuje się przewody trójżyłowe o przekroju 1,5 mm2 (1×1,5);
- do obwodów trójfazowych stosuje się przewody pięciożyłowe o przekroju co najmniej 2,5 mm2 (np. 5×2,5 lub 5×4).
Jak rozplanować elektrykę w domu? Gniazda i oświetlenie
Przy planowaniu gniazd i punktów oświetleniowych należy ustalić liczbę oddzielnych obwodów. Jeden obwód powinien zasilać nie więcej niż 10 gniazd wtykowych (gniazda podwójne i potrójne liczy się jako jedno), z kolei do jednego obwodu oświetleniowego zaleca się podpięcie maksymalnie 20 źródeł światła. Nie należy łączyć gniazdek i oświetlenia na jednym obwodzie. Im więcej obwodów, tym lepiej, ponieważ w razie awarii jednego obwodu urządzenia zasilane przez inne obwody będą działać normalnie. Jak rozplanować elektrykę w domu w poszczególnych pomieszczeniach?
Gniazda i oświetlenie w pokoju dziennym
W salonie oprócz oświetlenia głównego nad częścią wypoczynkową i jadalnianą należy zaplanować oddzielne obwody dla oświetlenia dodatkowego umieszczonego na suficie i ścianach. Mogą to być na przykład kinkiety ścienne, oprawy wpuszczane do sufitu podwieszanego, listwy oświetleniowe do zasłon czy też podświetlenie do sprzętu RTV i audio. Włączniki świateł najlepiej umieścić w jednym miejscu. Na każde 2-2,5 metra ściany powinno przypadać jedno gniazdo, natomiast na samej ścianie z telewizorem lub sprzętem audio powinny znajdować się przynajmniej 4 gniazda.
Gniazda i oświetlenie w kuchni
Rozprowadzenie kabli elektrycznych w domu wymaga zastanowienia się nad aranżacją pomieszczeń i rodzajem odbiorników. Jest to ważne szczególnie w kuchni, gdzie znajduje się wiele urządzeń elektrycznych (lodówka, płyta indukcyjna, mikrofalówka, zmywarka, piekarnik, małe AGD). Stąd też w kuchni należy zaplanować obwody gniazdowe jednofazowe (zasilane przewodami 3×2,5 mm2) oraz obwód trójfazowy (5×4 mm2) do płyty grzewczej. Gniazda do głównych sprzętów powinny znajdować się w rogach pomieszczenia (za szafkami), natomiast gniazda do małego AGD należy umieścić nad blatem roboczym.
Oprócz oświetlenia głównego należy wprowadzić oddzielne obwody dla oświetlenia pomocniczego (oświetlenie podszafkowe, oczka w suficie podwieszanym, itp.). Jeżeli w kuchni ma znajdować się wyspa, należy zaplanować dodatkową lampę główną (nad wyspą) i zasilanie (można zastosować gniazdo wbudowane w blat).
Gniazda i oświetlenie w pokoju dziecka/gabinecie
Instalacja elektryczna w domu jednorodzinnym powinna odpowiadać potrzebom wszystkich domowników, także tych najmłodszych. W przypadku pokoju dziecka (a także w gabinecie lub pracowni) należy zaplanować miejsce do nauki lub pracy. Przestrzeń ta wymaga własnego oświetlenia (może to być np. kinkiet, lampa biurkowa lub lampa podłogowa), dodatkowych gniazd oraz instalacji internetowej. Gniazda można umieścić w odległości 50-100 cm od każdego narożnika (im więcej gniazd, tym lepiej, ponieważ potrzeby rosną wraz z dziećmi).
Gniazda i oświetlenie w łazience
W łazience poza lampami głównymi należy zaplanować oświetlenie przy lustrze nad umywalką. Można również wziąć pod uwagę oświetlenie dekoracyjne przy wannie lub w suficie podwieszanym. Instalacja elektryczna w domu powinna uwzględniać gniazda „na zapas”. Dlatego oprócz gniazd przy lustrze i w planowanym umiejscowieniu pralki warto zaplanować dodatkowe gniazdo do suszarki, wanny z hydromasażem czy zasilania AGD do higieny i pielęgnacji (szczoteczka elektryczna, maszynka do golenia itp.). Należy również pamiętać o zastosowaniu gniazd wyposażonych w klapkę bryzgoszczelną.
Gniazda i oświetlenie na korytarzach i schodach
Elektryka w domu powinna zapewniać bezpieczne pokonywanie ciągów komunikacyjnych. W tym przypadku należy skupić się na oświetleniu, ponieważ gniazd będzie niewiele (wystarczy jedno na 5 metrów). Oprócz opraw sufitowych i ściennych warto zaplanować energooszczędne podświetlenie stopni schodowych lub podłogi w korytarzu (można wziąć pod uwagę oświetlenie współpracujące z czujnikiem ruchu). Do uruchamiania oświetlenia w korytarzu najlepiej zastosować włącznik krzyżowy, zaś na klatce schodowej sprawdzi się włącznik schodowy. Oba rodzaje łączników umożliwiają włączenie światła w jednym miejscu i wyłączenie go w drugim (np. na końcu schodów lub korytarza).
Rozprowadzenie kabli elektrycznych w domu – o czym pamiętać?
Przewody instalacji elektrycznej należy rozprowadzać w liniach prostych, równolegle do podłóg i krawędzi ścian. Najwygodniejsze w montażu są kable płaskie, które umieszcza się bezpośrednio pod tynkiem i przypina plastikowymi zaczepami. Grubsze kable wielożyłowe wymagają wyżłobienia głębokich bruzd w ścianach i przymocowania za pomocą aluminiowych blaszek. Czasami rozprowadzenie kabli elektrycznych w domu wymaga użycia peszli, czyli karbowanych rur z plastiku. To metoda bardziej pracochłonna i droższa, jednak mająca korzystny wpływ na bezpieczeństwo i trwałość instalacji.
Kompleksowe wsparcie przy instalacjach elektrycznych w domu
Nasza firma – Elektro-Partner Kraków świadczy kompleksowe usługi w zakresie instalacji elektrycznych w domach jedno- i wielorodzinnych na terenie Krakowa i powiatu krakowskiego. Jeśli potrzebują Państwo wsparcia w tym zakresie – jesteśmy do Waszych usług. Zapraszamy do kontaktu:
- telefonicznego: +48 663 876 444
- przez e-mail: kontakt@instalacjeelektrycznekrakow.pl