Dnia 28 kwietnia 2023 roku weszły w życie nowe przepisy dotyczące świadectwa charakterystyki energetycznej. Obecnie taki dokument musi mieć każdy, kto chce sprzedać lub wynająć dom czy mieszkanie. Czym jest świadectwo charakterystyki energetycznej domu i jak można je uzyskać?
Co to jest certyfikat energetyczny?
Certyfikat czy też paszport energetyczny (oficjalna nazwa to świadectwo charakterystyki energetycznej) to dokument, który zawiera charakterystykę energetyczną budynku lub jego części. Określa się w nim zapotrzebowanie na energię, która jest niezbędna do korzystania z ogrzewania, wentylacji, ciepłej wody użytkowej, klimatyzacji, a także oświetlenia (tylko dla budynków niemieszkalnych). Certyfikat energetyczny jest ważny przez 10 lat. Świadectwo może stracić ważność wcześniej, gdy zostaną wykonane prace budowlano-instalacyjne, które doprowadzą do zmiany charakterystyki energetycznej budynku. Dotyczy to budynków, w których na przykład wymieniono okna, założono nowy system ogrzewania lub wykonano nowe ocieplenie.
W jakim celu sporządza się świadectwo charakterystyki energetycznej?
Ze względu na zmieniające się przepisy każdy powinien zainteresować się tym, co to jest certyfikat energetyczny i do czego służy. Warto bowiem wiedzieć, że obowiązkowe świadectwa energetyczne wynikają z konieczności dostosowania polskich przepisów do prawa obowiązującego w całej Unii Europejskiej. Co ważne, dane znajdujące się w certyfikatach trafiają do ogólnodostępnej bazy – Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków. Można w ten sposób sprawdzić, ile budynek zużywa energii w ciągu roku, co pozwala na oszacowanie kosztów jego utrzymania.
Kto musi mieć świadectwo energetyczne?
Wiadomo już, czym jest świadectwo charakterystyki energetycznej domu. Pozostaje jednak pytanie, kto musi wyrobić taki certyfikat? Dawniej taki obowiązek dotyczył budynków jednorodzinnych i wielorodzinnych wybudowanych po 2009 roku. Obecnie certyfikat energetyczny musi uzyskać każdy, kto chce sprzedać lub wynająć budynek (lub jego część). Nie ma tutaj znaczenia, czy budynek powstał pięć, dziesięć czy dwadzieścia lat temu. Świadectwo obowiązuje dla każdego wynajmowanego bądź sprzedawanego budynku, przy czym nowy nabywca lub najemca nie może zrezygnować z prawa do otrzymania takiego dokumentu.
Kto musi mieć świadectwo energetyczne? Obowiązek ten dotyczy również nowo powstających budynków, nawet jeżeli właściciel nie ma zamiaru go sprzedawać czy wynajmować. W tym przypadku certyfikat energetyczny należy dołączyć do zawiadomienia o zakończeniu budowy lub do wniosku o udzieleniu pozwolenia na użytkowanie. Tak więc sporządzenie świadectwa energetycznego jest niezbędne do legalnego zamieszkania w domu. W pierwszym akapicie („Co to jest certyfikat energetyczny?”) wspomnieliśmy również o tym, że świadectwo traci ważność po wykonaniu niektórych prac w budynku. W tej sytuacji nowy dokument trzeba wyrobić dopiero w razie sprzedaży lub wynajęcia domu (lub jego części).
Kto nie musi mieć świadectwa energetycznego?
Pomimo wprowadzenia nowych przepisów warto podkreślić, że właściciele starszych domów nie muszą wyrabiać czy odnawiać świadectwa energetycznego, jeżeli nie mają zamiaru sprzedawać ani wynajmować budynku (lub jego części). Świadectwo energetyczne jest wymagane natomiast dla wszystkich nowo powstających budynków, nawet jeżeli są wykorzystywane wyłącznie na własny użytek. Nie dotyczy to jednak domów o powierzchni zabudowy do 70 m2. W tej sytuacji właściciel musi wyrobić świadectwo jedynie wtedy, gdy zamierza wynająć lub sprzedać budynek.
Kto nie musi mieć świadectwa energetycznego? Wyjątki dotyczą:
- budynków istniejących, które nie są przedmiotem najmu lub sprzedaży,
- budynków objętych przepisami o ochronie zabytków,
- budynków, które stanowią miejsce kultu lub działalności religijnej,
- budynków przemysłowych i gospodarczych, które nie są wyposażone w instalacje energetyczne (za wyjątkiem oświetlenia),
- budynków mieszkalnych użytkowanych sezonowo (maksymalnie 4 miesiące w roku),
- budynków wolnostojących o powierzchni mniejszej niż 50 m2,
- niektórych gospodarstw rolnych.
Jak przekazać certyfikat energetyczny najemcy lub nabywcy budynku?
W przypadku budynków przeznaczonych do wynajmu lub sprzedaży świadectwo charakterystyki energetycznej należy przekazać najemcy lub nabywcy nieruchomości. Dokument ten można przekazać w formie papierowej lub elektronicznej (niezbędny jest podpis kwalifikowany, podpis profilem zaufanym lub podpis osoby upoważnionej). Przekazanie świadectwa zostanie odnotowane w akcie notarialnym. Jeżeli właściciel nieruchomości nie przekaże świadectwa, wówczas notariusz powiadomi swojego klienta o karze grzywny grożącej za niewywiązanie się z tego obowiązku.
Kto załatwia świadectwo charakterystyki energetycznej domu?
Wiemy już, kto musi mieć świadectwo energetyczne, a kogo ten obowiązek nie dotyczy. Pozostaje jednak pytanie, ile trzeba zapłacić za taki dokument? Otóż wyrobienie certyfikatu energetycznego dla domu jednorodzinnego kosztuje kilkaset złotych. Nie warto jednak uchylać się od tego obowiązku, ponieważ kara grzywny może wynieść nawet do 5 tysięcy złotych.
Kto załatwia świadectwo charakterystyki energetycznej domu? Taki dokument może sporządzić fachowiec z odpowiednim wykształceniem i uprawnieniami. Wykaz osób, które posiadają uprawnienia do sporządzania certyfikatów energetycznych można znaleźć na stronie internetowej Centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków.