Instalacja elektryczna ma kluczowe znaczenie dla użytkowników budynku. Decyduje m.in. o warunkach oświetleniowych, użytkowaniu sprzętów elektrycznych, bezpieczeństwie i coraz częściej także o komforcie cieplnym. Jednak żeby instalacja spełniała swoją rolę w sposób prawidłowy i bezpieczny, wykonawca oraz użytkownicy powinni przestrzegać przepisów dotyczących elektryki.
Wybrane przepisy prawne
Wybrane przepisy prawne obowiązujące projektantów, wykonawców oraz użytkowników instalacji elektrycznych:
- Sieci i instalacje elektroenergetyczne należy projektować i wykonywać zgodnie z przepisami (m.in. techniczno-budowlanymi) oraz wiedzą techniczną, zapewniając m.in. ochronę przeciwpożarową, bezpieczeństwo użytkowania, oszczędność energii oraz odpowiednie warunki użytkowe. (Art. 5.1 Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, Dz.U. 1994 Nr 89 poz. 414).
- Instalacje i sieci elektroenergetyczne należy użytkować zgodnie z ich przeznaczeniem, zasadami ochrony środowiska oraz dbałością o jego stan (techniczny i wizualny) (Art. 5.2 Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, Dz.U. 1994 Nr 89 poz. 414).
- Właściciel lub zarządca budynku powinien co najmniej raz na pięć lat dokonywać kontroli stanu technicznego oraz estetycznego instalacji elektrycznej i piorunochronnej (Art. 61 Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, Dz.U. 1994 Nr 89 poz. 414).
- Instalacje elektryczne powinny umożliwiać oszczędne i racjonalne zużycie energii, zapewniając przy tym bezawaryjną współpracę z siecią energetyczną, bezpieczeństwo użytkowników, ochronę środowiska oraz zgodność z innymi przepisami prawnymi i normami (Art. 51 Ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, Dz.U. 1997 Nr 54, poz. 348).
- Prace związane z eksploatacją urządzeń, instalacji oraz sieci elektroenergetycznych (dotyczące obsługi, konserwacji, remontu, naprawy, montażu, demontażu oraz czynności kontrolno-pomiarowych) powinny być wykonywane przez osoby posiadające świadectwo kwalifikacyjne w zakresie eksploatacji (§ 4. i § 5. Rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 1 lipca 2022, Dz.U. 2022, poz. 1392).
- Osoby sprawujące nadzór nad wykonawcami instalacji oraz pracownicy techniczni, którzy kontrolują pracę urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych, muszą posiadać świadectwo kwalifikacyjne w zakresie dozoru § 4. Rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 1 lipca 2022, Dz.U. 2022, poz. 1392).
- Instalacje elektryczne powinny dostarczać energię elektryczną o parametrach odpowiednich do potrzeb użytkowników, a także zapewniać ochronę przed zagrożeniami (m.in. porażeniem, przepięciami, pożarem, wybuchem) oraz ochronę przed wibracjami i hałasem (§ 180. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., Dz. U. 2002 nr 75, poz.690).
- Instalacje elektryczne powinny być wyposażone w odpowiednio dobrane zabezpieczenia, m.in. złącza umożliwiające odcięcie od sieci elektrycznej, urządzenia różnicowoprądowe, wyłączniki nadprądowe, przeciwpożarowe wyłączniki prądu, połączenia wyrównawcze, urządzenia ochrony przeciwprzepięciowej (§ 183. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., Dz. U. 2002 nr 75, poz. 690).
- Przewody instalacji elektrycznych powinny być prowadzone w liniach prostych, równolegle do ścian i stropów, natomiast przewody o przekroju do 10 mm2 muszą być wykonane z miedzi. (§ 183. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., Dz. U. 2002 nr 75, poz. 690).
- Uziemienie instalacji elektrycznej należy wykonywać za pomocą metalowych elementów budynków, zbrojenia lub sztucznych uziomów, ewentualnie metalowych elementów instalacji wodociągowej, o ile spełniają wymagania Polskiej Normy i uzyskano zgodę na wykonanie uziemienia (§ 184. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., Dz. U. 2002 nr 75, poz. 690).
- Instalacja piorunochronna powinna być wykonana zgodnie z Polską Normą dotyczącą ochrony odgromowej budynków (§ 184. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., Dz. U. 2002 nr 75, poz. 690).
- Instalacje elektryczne należy wykonywać w taki sposób, aby nie kolidowały z innymi instalacjami w budynku, a w razie konieczności wymiany przewodów prace nie wymagały naruszenia konstrukcji budynku. (§ 186. i § 187. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., Dz. U. 2002 nr 75, poz. 690)
- W budynkach wielorodzinnych należy stosować odrębne obwody odbiorcze do każdego mieszkania lub lokalu. W mieszkaniach należy wyodrębnić obwody oświetlenia, gniazd ogólnych, gniazd w kuchni, gniazd w łazience oraz do odbiorników wymagających osobnych zabezpieczeń (§ 188. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., Dz. U. 2002 nr 75, poz.690).